donderdag 3 maart 2016

Papegaai in de Kalverstraat

Midden in de drukst, modernste en bekendste straat van Amsterdam staat gewoon een kerk tussen alle moderne winkels “gepropt”. Vanaf de buitenkant lijkt het een schattig klein kerkje, maar eenmaal binnen zie je hoe enorm groot de kerk is achter de misleidende buitenkant. Dat is, naar mijn mening,  kenmerkend voor Amsterdam; aan de voorkant lijken die smalle hoge herenhuizen niks voor de stellen en zou je denken dat het hele kleine huisjes zijn, maar het tegendeel is waar. Achter deze schijn zitten vaak enorme huizen met veel meer ruimte dan je op het eerste oog zou verwachten. Maar wat doet zo’n kerk daar midden in het centrum tussen alle dure en moderne massa winkels zoals Mango, Douglas en Jeans Centre? 

We liepen door de Kalverstraat en normaal ben ik afgeleid door alle drukte en gefocust op alle mooie nieuwe winkels, de bijzondere etalages en de vele mensen en gezichten die je tegemoet lopen. Echter deze keer was ik vooral bezig met mensbeelden, de stad zelf, zijn historie en de zichtbare moderne invloeden. Voor het eerst viel mij het kerkje op dat tussen de Geox en Didi winkel instaat. Het moet waarschijnlijk historisch zijn en er al heel lang staan, waar later de winkels omheen zijn gebouwd. Hier wilde ik meer over weten en ik volgde een groepje mensen naar binnen.

Zoals ik vertelde verhuld de kerk meer dan je op het eerste gezicht zou verwachten; een enorme kerk gaat schuil achter het smalle kleine straatbeeld, tussen de intimiderende winkels.

       

Een paar kleine weetjes over deze interessante kerk die de naam ‘papegaai’ draagt:
- Deze kerk staat al sinds de zeventiende eeuw op deze plek in de Kalverstraat. (natuurlijk waren er toen nog geen winkels). Tot de negentiende eeuw lag hij verscholen in de tuin van een van de huizen.
- Vroeger was het in ons land lange tijd verboden om het katholieke geloof openlijk te belijden. Daarom ontstonden er schuilkerken. Deze kerk stond waarschijnlijk achter het huis van een vogelhandelaar en kreeg daarom de schuilnaam ‘papegaai’.
- Een katholiek dier bij uitstek is de papegaai. Deze is als katholieke vogel erkend, onder andere omdat het, naast de mens, het enige dier is dat 'Ave' kan zeggen.
- In 1853 was het katholicisme in Nederland niet meer verboden en konden er weer kerken gebouwd worden.
- De officiële naam van de kerk is: De RK kerk van de HH.
Petrus & Paulus.
Maar zo wordt hij in de volksmond niet meer genoemd.

De bouwstijl van de kerk is heel bijzonder. De architect van de Papegaai kerk is Gerrit Moele.
De kerk is een van de eerste neogotische kerken in de stijl die ook wel 'Willem II stijl of stukadoorsgotiek' genoemd wordt. Bij deze stijl wordt de constructie van de kerk in hout opgetrokken en afgewerkt met stucwerk. Er is in die tijd voor deze stijl gekozen omdat het een goedkope methode is en ook een lichtere constructie, wat geschikt is voor de 'slappe' Amsterdamse bodem.

Het portaal van de kerk is heel opvallend aan de Kalverstraat, vooral omdat het anders is dan alle glazen winkelpuien in de straat. De smalle gevel aan de voorkant is versierd met een beeld van Sint Jozef en een betonnen papegaai.

Bijzonder aan de kerk ook zijn de mozaïeken die gelijk opvallen als de deuren openstaan. Ze zijn gemaakt door Antoon Molkenboer (1872-1960). De mooiste vind ik die van Christus met Maria Magdalena. Antoon Molkenboer heeft bewust voor dit beeld gekozen omdat Maria Magdalena de mondaine vrouw symboliseert die in de Kalverstraat aan het winkelen is.



Ik vind de kerk romantisch en ik vind het bijzonder dat hij er nog steeds staat, tussen de moderne en snel groeiende barbaarse winkels. De kerk is romantisch omdat het historische waarde heeft en het geeft winkelstraat sfeer en charme vind ik.

In het boek over de romantiek* staat dat de romantici eerst maar weinig hadden met de traditionele christelijke religie, ze wezen haar principes af. Sommige romantici wilde de traditionele religie juist 'romantiseren'. Friedrich Schleiermacher zei: 'niet wie in een heilig schrift gelooft, heeft een religie, maar wie er geen nodig heeft en er eventueel zelf een zou kunnen maken.' Hij definieert religie als 'gevoel en smaak voor het oneindige'. Ik ben zelf niet christelijk, maar ik vind de geschiedenis en bouwstijl van kerken wel altijd heel interessant.
Ik vind het christelijke geloof wel romantisch en kerken ook. Je waant je in' vroeger' en niet het gehaaste, drukke leven, vol telefoons, van nu. Het christendom houdt vast aan hun eigen waardes, regels en gebruiken, al eeuwen lang, dat maakt het ook romantisch.

De kerk heeft een eigen website waar ik de geschiedenis kon opzoeken. kijk op: http://www.nicolaas-parochie.nl/index.php?menu=3 , als je meer wilt weten over de Papegaai kerk van de Kalverstraat.
(Foto's van website papegaai kerk, http://www.nicolaas-parochie.nl/index.php?menu=3 )


*Afkomstig uit het boek 'wij zijn nog nooit zo romantisch geweest' van Hans Kennepohl.


Geschreven door:



                                                       

Geen opmerkingen:

Een reactie posten