Halte 020: Halte 1: Thuis bij Jan-Peter Slagter

In het boek “ We zijn nog nooit zo romantisch geweest” van Hans Kennepohl wordt romantiek vergeleken met een medische term. De wijze waarop romantiek in de maatschappij verschijnt, is misschien het beste te vergelijken met een ‘aandoening’. Een dokter wil vaststellen welke symptomen worden waargenomen in een ziektebeeld. Zo is het ook met de romantiek: zij bestaat uit een aantal uitgangspunten die vaak samen worden waargenomen, maar geen enkel uitgangspunt is noodzakelijk om iets als romantisch te kwalificeren.

Gewapend met een camera liepen wij rond in het centrum, verbaasd keken wij naar alle toeristen met hun selfie sticks. De aandacht voor de medemens was compleet verdwenen. Elk individu leefde, maar eigenlijk ook weer niet. De consumptiemaatschappij verandert mensen, ze stimuleren de hebzucht en roepen behoeften in ons op die we van nature niet hebben. De selfie stick verovert de wereld. Overal waar je kijkt, steken deze ego-antennes de lucht in. De mens is door zijn consumentisme egocentrisch geworden. De zaken in het leven waar het echt om draait, zoals liefde en vriendschap, lijken ze wel te zijn vergeten. Dit brengt ons bij Jan-Peter Slagter.

Terwijl wij met afschuw keken naar de horde toeristen met hun selfie sticks, liepen wij Jan-Peter tegen het lijf. In een oud grachtenpand vlakbij de hoerenbuurt woont een gepensioneerde man van begin 70 met een passie voor Amsterdam. Zo vriendelijk als hij was nodigde hij ons uit om een kopje koffie te drinken bij hem thuis. Verdwaasd maar vereerd liepen wij mee naar binnen. We kregen een rondleiding door zijn prachtige huis in hartje Amsterdam. Jan-Peter, opgegroeid in Utrecht, woont al 40 jaar in Amsterdam. Hij werkte tot voor kort als docent Spaans aan de Universiteit van Utrecht. Hij vertelde ons dat deze buurt voornamelijk bestond uit handwerkslieden. Overal zaten kleine ateliertjes.

De ultieme bron van romantiek is de natuur, deze is er alleen voor zichzelf en omdat de natuur niets van ons wil, kunnen we bij haar onszelf zijn. Jan-Peter vertelt dat hij graag gaat varen met zijn boot. Als we in de natuur zijn, voelen we dat we zelf ook natuur zijn. In de romantiek richt een mens zich voor een antwoord op de vraag “Hoe moet ik leven?”, steeds minder tot god. Jan-Peter vertelde ons dat hij niet gelooft in een god. Jan-Peter bepaalt zijn eigen levensdoelen en heeft invloed op rationele afwegingen. Dit is typisch een kenmerk van het romantisch mensbeeld. Volgens romantici gaat er niets boven klassieke muziek. Jan-Peter vertelde ons dat hij graag naar klassieke muziek luistert. Klassieke muziek is een van de meest nauwkeurige manieren om de romantiek te bewonen. De muziek is puur en verfijnd en heeft volgens Jan-Peter een eigen identiteit.

Snelheid en communicatie kenmerkt het barbarisme. Het is grappig om waar te nemen dat Jan-Peter toch mee doet met deze hedendaagse beweging. Hij is in het bezit van een smartphone waarmee hij constant communiceert. Ook zit hij regelmatig te werken achter zijn Macbook. Is er in de moderne tijd nog wel plaats voor romantiek? Voor zover wij hebben gemerkt kenmerkt Jan-Peter beide stromingen. Je kunt een mens niet transformeren, maar wel laten beseffen dat er niet zoiets is als romantiek aan de ene en barbarij aan de andere kant. Het is een feit dat onze cultuur zich bevindt in een overgangsfase. Jan-Peter is het levende bewijs van deze overgang.

“De dagdroom, de verwijling in de fantasie is voor romantici geen ijdele tijdsverspilling, maar een nastrevens waardige activiteit.”